Kararlılık ve Sınır Koyma: Sağlıklı İlişkilerin Anahtarı
Geçen hafta, sağlıklı sınırların ne kadar önemli olduğunu ve refahımız için neden vazgeçilmez olduklarını konuşmuştuk.
Ancak, sınır koymak sadece onları tanımlamakla bitmiyor—bu sınırları koruyabilmek de önemli. İşte tam bu noktada kararlılık devreye giriyor!
Eğer sınırlarınızı korumakta zorlanıyorsanız, yalnız değilsiniz. Hangi durumlarda sınırlarımızın aşıldığını fark etmek bir şey, onları etkili bir şekilde iletmek ise bambaşka bir şey.
Kararlılık, sınırlarınızı net bir şekilde ifade etmenize, suçluluk ya da savunmacı bir tavır hissetmeden bu sınırları sağlam tutmanıza yardımcı olan eksik parçadır.
Kararlılık Nedir?
Kararlılık, pasiflik ile saldırganlık arasında bir denge kuran bir iletişim tarzıdır.
Kendi haklarınızı, düşüncelerinizi ve duygularınızı açıkça ifade etmek anlamına gelir—ancak bunu yaparken başkalarının haklarına, düşüncelerine ve duygularına da saygı gösterirsiniz. Bu, hem “ben önemliyim” hem de “sen de önemlisin” demenin bir yoludur.
Kararlı bir tutum sergilediğinizde, ihtiyaçlarınızı net bir şekilde ifade edersiniz ama başkalarını incitmeden ya da üzerlerine gitmeden.
Bu beceri, sınır koymanın kilit noktasıdır çünkü size gerektiğinde rahatlıkla “hayır” deme, alan talep etme ya da suçluluk hissetmeden limitlerinizi ifade etme yeteneği kazandırır.
Sınır Koymada Kararlılığın Önemi
Geçen hafta sınırların, zamanınızı, enerjinizi ve duygusal sağlığınızı nasıl koruduğundan bahsetmiştik. Ancak sınırlar, onları etkili bir şekilde iletemediğimizde yetersiz kalır. İşte kararlılık burada devreye girer—ihtiyaçlarınızı ve limitlerinizi kendinizden emin bir şekilde ifade etme yeteneği, başkalarına saygı duyarak.
Kararlılık, sınırların bulanıklaşmasına neden olan davranışları engeller ve böylece stres, hayal kırıklığı ve duygusal yorgunluk yaşamazsınız.
2019 yılında Journal of Interpersonal Relations dergisinde yayımlanan bir çalışmada, kararlı bir iletişim tarzı benimseyen bireylerin, pasif ya da saldırgan tutumlara kıyasla sınırlarını koruma konusunda daha başarılı oldukları ortaya kondu (Smith ve ark., 2019). Çalışma ayrıca, kararlı iletişim kuranların ilişkilerinin daha tatmin edici olduğunu, çünkü sınırlar açık bir şekilde ifade edildiğinde yanlış anlamaların ve çatışmaların azaldığını vurguladı.
Kararlılığı Geliştirme: Sınırları Hayata Geçirme
Peki, geçen hafta tanımladığınız sınırları nasıl kararlı bir şekilde uygulamaya geçirebilirsiniz? Bir örnek üzerinden inceleyelim.
Diyelim ki, mesai saatinizin 18:00’da sona erdiğini belirttiniz. Ancak bir iş arkadaşınız sürekli olarak tam iş çıkış saatinde size yeni görevler göndermeye devam ediyor. Bu durumda kararsız kalırsanız ya pasif bir şekilde bu durumu kabullenip işlerinizi mesai dışına taşırsınız (bu da yorgunluk ve tükenmişliğe yol açar) ya da kızgın bir şekilde tepki verirsiniz (bu da çatışmalara neden olabilir).
Ancak kararlı bir yaklaşım sayesinde daha yapıcı bir çözüm üretebilirsiniz. Şöyle diyebilirsiniz:
“Görevin önemini anlıyorum, ancak iş saatlerim dışında çalışmak benim için zor oluyor. Bu konuyu gün içerisinde daha erken saatlerde ele alabilir miyiz?”
Kararlılık sayesinde sınırınızı korumuş ve iş arkadaşınızla sağlıklı bir iletişim kurmuş olursunuz.
Sınırları Korumak İçin Daha Kararlı Olmanın Yolları
1. Koyduğunuz Sınırları Yeniden Gözden Geçirin
Geçen haftaki yazıyı hatırlayın—hangi sınırları belirlemiştiniz? Dikkat etmeniz gereken sınırlar var mı? Bunları temel olarak alın.
2.“Ben” Deyimlerini Kullanın
Bir sınır koyarken, durumu kendi deneyiminiz üzerinden açıklayın: “Geç saatlerde çalışmam istendiğinde kendimi bunalmış hissediyorum, çünkü bu durum kişisel zamanımı etkiliyor.” Bu, karşı tarafın savunmaya geçmesini engeller.
3. Doğrudan ama Saygılı Olun
Amacınız sert ya da soğuk olmak değil. Sınırlarınıza sadık kalırken aynı zamanda nazik de olabilirsiniz. Journal of Communication dergisinde yayımlanan araştırmalara göre, sınır koyarken doğrudan ve kibar olan bireylerin, daha fazla saygı gördüğü ve daha az direnişle karşılaştığı belirtiliyor (Jones ve Miller, 2020).
4. Hayır Demeyi Pratik Edin
Eğer insanları memnun etmeye yatkınsanız, bu zor olabilir. Ancak “hayır” demek, sınırlarınızı korumanın olmazsa olmazıdır. Belirsiz bir yanıt vermek yerine, net ama nazik bir yaklaşımı deneyin: “Teklif için teşekkür ediyorum, ancak bu hafta yeni bir projeye zaman ayıramayacağım.”
Kararlılığın ve İyi Oluşun Bilimsel Temeli
Geçen haftaki yazımızda, sınırların duygusal enerjinizi nasıl koruduğuna değinmiştik. Kararlılık, bu sınırları uygulamanızı sağlayan araçtır. 2021 yılında Journal of Applied Psychology dergisinde yayımlanan bir inceleme çalışması, kararlı bir şekilde iletişim kuran bireylerin daha az stres yaşadıklarını ve daha yüksek duygusal iyilik hali seviyelerine sahip olduklarını ortaya koydu (Gonzalez v
e ark., 2021). İhtiyaçlarını dile getirmekten çekinmeyen bireyler, içlerinde biriken hayal kırıklıklarından da korunmuş oluyorlar.
Kararlılığı öğrenerek, sadece sınırlarınızı korumakla kalmaz, aynı zamanda daha dengeli ve sağlıklı ilişkiler kurarsınız. Bu, yalnızca kendiniz için sınır koymak değil, başkalarına da bu sınırların nasıl saygı duyulması gerektiğini öğretmektir.
Geçen Hafta + Bu Hafta = Daha Güçlü Bir Sen
Artık sınırları koyma temellerini attığınıza göre, kararlılık bu sınırları korumanıza yardımcı olacak. Sınırları bir plan olarak, kararlılığı ise bu yapıyı inşa eden ekip olarak düşünebilirsiniz. Kararlılık olmadan, bu sınırlar yalnızca teoride kalır. Kararlılık sayesinde, hayatınızın somut bir parçası haline gelirler ve zamanınızı, enerjinizi ve duygusal sağlığınızı korurlar.
Sıra Sende!
Bu hafta kararlılıkla uygulayacağınız bir sınır nedir? Sosyal medyada paylaşın ve bizi #RupuDoesHealthyBoundaries etiketiyle etiketleyin—kararlılığı nasıl hayata geçirdiğinizi görmek için sabırsızlanıyoruz!
Kaynaklar
• Smith, J., Johnson, T., & Lee, A. (2019). Assertiveness and Boundary Management in Interpersonal Relationships. Journal of Interpersonal Relations, 32(1), 45-60.
• Jones, R., & Miller, B. (2020). Direct and Polite Communication in Boundary-Setting: Effects on Relationship Dynamics. Journal of Communication, 29(3), 215-230.
• Gonzalez, M., Patel, S., & Thompson, R. (2021). The Psychological Benefits of Assertive Communication: A Meta-Analysis. Journal of Applied Psychology, 106(4), 567-583.